مهمترین كار بچهها در زندگی بازی است و سرگرم شدن با اسباببازیها. در واقع آنها همیشه از داشتناسباببازیهای مختلف و رنگارنگ لذت برده و شاد میشوند. علاوه بر این لذت و شادی، كودكان با استفاده از آنها و همراهبازیها و سرگرمیهای خود، نكات مهمی را نیز میآموزند.
به تازگی یك گروه تحقیقاتی اسامی بیش از 60 اسباببازی را كه میتواند برای كودكان خطرآفرین باشند، منتشر كرده است. این اسباببازیها میتوانند خطراتی را نظیر خفگی و یا آسیبهایی در ناحیه سر و صورت و چشمها بهدنبال داشته باشند. این موسسه همچنین اسامی 11 نوع اسباببازی را كه در سال 2003 باعث مرگ چند كودك زیر 5 سال شدهاند اعلام كرده است كه همگی این موارد در اثر خفگی با قطعات كوچك اسباببازیها بوده است. همان اسباببازیهایی كه پدر و مادرها با هزار عشق و علاقه برای فرزندانشان خریدهاند. از آنجایی كه تمام این اتفاقات ممكن است برای كودكان ما هم پیش بیاید بهتر است با نكاتی در مورد بازی كودكان آشنا شوید.
توپها و اسباببازیهای كشیدنی یا هل دادنی برای كودكی که میتواند چهار دست و پا حركت كند یا راه برود، بسیار سرگرمكنندهاند
در هنگام خرید اسباببازی شما باید به مواردی مثل استاندارد بودن اسباببازی و تناسب اسباببازی با سن كودك توجه كنید؛ برای این منظور، توجه به این چهار نكته را فراموش نكنید:
-توانایی فیزیكی كودك برای بازی با وسیله موردنظر
-توانایی كودك برای درك چگونگی بازی با اسباببازی
-نیاز و جاذبه كودك به اسباببازیهای
مختلف در سنین مختلف
-ایمنی خود اسباببازی به تنهایی
بهطور كلی میتوان اسباببازیها را برحسب سن و سال كودك، به این صورت تقسیم كرد.
كودكان زیر یك سال:
تحقیقات نشان دادهاند از زمانی كه نوزاد میبیند و بوها و صداها را تشخیص میدهد، میتوان با در اختیار گذاشتن اسباببازیهای مناسب، تواناییهایش را افزایش داد و استعداد نوزاد را شكوفا كرد. برای این سنین بایداسباببازیهای سبك را انتخاب كنید. سعی كنید این اسباببازیها نرم، ضد حساسیت و دارای رنگهای روشن باشند و به هیچ وجه دارای لبههای تیز نباشند. رنگ روشن باعث جلب توجه بیشتر كودك میشود. برای نوزادان خیلی كوچك كه هنوز توانایی بازی ندارند، بهترین وسایل،اسباببازیهایی برای نگاه كردن و یا گوش دادن هستند كه شنوایی و بینایی كودك را تقویت میكنند. اسباببازیهایی مثل جغجغه و امثال آن برای نوزادانی كه توانایی در دست گرفتن اجسام را پیدا كردهاند نیز بسیار مناسب هستند.
البته باید در مورد صدایی كه اسباببازیها تولید میكنند دقت كافی كنید. چون ممكن است این صداها از حد استاندارد فراتر باشند و به شنوایی كودك آسیب برساند، عروسكها و حیوانات پارچهای و نرم (البته ضدحساسیت) نیز برای دردست گرفتن و بلند كردن مناسبند اما مكلیدن و یا جویدن آنها توسط كودك میتواند خطرآفرین باشد. برای كودكی كه قادر به نشستن است، بهترین اسباببازی، مكعبهای پارچهای و یا كتابهای پارچهای با اشكال آشنا و رنگهای روشن میباشد. توپها واسباببازیهای كشیدنی یا هل دادنی هم برای كودكی که میتواند چهار دست و پا حركت كند یا راه برود، بسیار سرگرمكنندهاند.
كودكان یك تا سه ساله:
كودكان در این سن فعالیت بدنی بسیار بالایی دارند و نیاز به اسباببازیهایی دارند كه معمولاً یا از آنها بالا بروند یا آنها را برانند و حركت دهند، چیزی مثل سهچرخه. برای بازیهای بیرون از محیط منزل و در فضای باز، اسباببازیهایی مثل جعبههایی مثل جعبههای بازی با شن بهداشتی، توپهای بادی بسیار بزرگ، حوض توپ و یا وسایل حفر زمین همگی گزینههای خوبی هستند. بچهها در این سن عاشق بازی با اسباببازیهایی به اصطلاح سرهمكردنی مثل پازلهای ساده، لگوها و امثال آن هستند، همچنین از آلات موسیقی كوچك مثل پیانوهای اسباببازی، شیپور و... و همچنین از گوشدادن به نوار كاست، لذت میبرند.
جعبههای كاردستی و علمی، قطارهای برقی، ماشینهای مسابقه و عروسكها نقش مهمی در افزایش تجربه كودكان و آزمایش آنها در مقابل دنیای اطرافشان دارد. داشتن یك دوچرخه بزرگ تر، اسكیت و اینگونه وسایل البته با در نظر گرفتن ایمنی كودك، میتواند ورزشهای مناسبی برای كودك باشد
كودكان سه تا پنج ساله:
كودكان در این سن دوست دارند كارهایی را انجام دهند كه مانند بزرگسالان جلوه كنند و موقعیتهای خیالی برای خود بهوجود میآورند. در این شرایط وسایلی از قبیل ماكت فضاهای واقعی (مثل شهركی با پارك، رستوران، پمپ بنزین و اتومبیل و...) و عروسكها و مبلمان عروسكی كمك بزرگی به كودكان میكند. دوچرخه، ماشینهای كوچك نیز وسایل خوبی برای بازی كودكان این گروه سنی هستند.
كودكان شش تا نه ساله:
جعبههای كاردستی و علمی، قطارهای برقی، ماشینهای مسابقه و عروسكها نقش مهمی در افزایش تجربه كودكان و آزمایش آنها در مقابل دنیای اطرافشان دارد. داشتن یك دوچرخه بزرگ تر، اسكیت و اینگونه وسایل البته با در نظر گرفتن ایمنی كودك، میتواند ورزشهای مناسبی برای كودك باشد. در اختیار گذاشتن مواد رنگی و یا مواد شمعی و آبرنگ و در كل وسایل نقاشی هم باعث بروز خلاقیت در كودك میشود. در ضمن بازیهای كامپیوتری كه برای تمام گروههای سنی جذاب هستند، البته با در نظر داشتن سن كودك و آموزنده بودن بازی، میتواند برای این گروه سرگرمكننده باشد.
و در مراحل بعدی، كودكان و نوجوانان، خودشان سرگرمیهای مختلفی برای خود بوجود میآورند از جمله پرداختن به ورزشهای مختلف، بازیهای كامپیوتری، نواختن آلات موسیقی، خواندن كتاب، گوش سپردن به موسیقی و... خطراتی كه در كمین كودك شماست طناب و روبان و یا اسباببازیهای كه دارای سیمهای بلند هستند، نباید در اختیار كودكان قرار گیرند چون خفگی و یا پیچیدن به دور دست و پای آنها وجود دارد. خفگی ممكن است در اثر به دهان بردن و بلعیدن قطعات ریز اسباببازیها نیز صورت گیرد. سعی كنیداسباببازیهایی برای كودك خود انتخاب میكنید كه عاری از هر گونه قطعات كوچك باشد چون حتی اگر آنها را نبلعد، ممكن است این وسایل را در گوش یا بینی خود فرو برد و به گوش آسیب برساند. مراقب اسباببازیهایی كه با تولید صداهای ناهنجار و یا بسیار بلند، بتوانند به اعصاب شنوایی كودك لطمه وارد كنند، باشید. خود والدین (یا بزرگسالان) باید هر چند وقت یكبار اسباببازیهای كودك را بازبینی كنند تا از سلامت آنها مطمئن شوند و در صورت شكستگی و یا خطر آفرین شدن آنها، این وسایل را از دسترس فرزندشان دور كنند. اسباببازیهای الكتریكی را به هیچ وجه در اختیار كودكان زیر سه قرار ندهید. این اسباببازیها برای كودكان بالای 8 سال مناسبتر هستند و البته باید، تحت نظارت شما از بین وسایل استفاده كنند. در موقع خرید عروسكهای پارچهای به كلمه قابل شستشو توجه كنید و در اسباببازیهای الكتریكی نیز به دنبال استاندارد تایید شده باشید.
سعی كنید كودك در هنگام بازی با وسایلی مثل دوچرخه، اسكوتر، اسكیت و... از مكانهایی مثل خیابان، پله، بالكن و استخر دور باشد. قبل از اینكه اسباببازی را در اختیار كودك قرار دهید، آنرا كاملاً از بستهبندی و پوشش خود خارج كنید. چون بستهبندی اسباببازیها میتواند باعث آسیبهایی مثل بریدگی، خفگی و... در كودك شود. عروسكها و حیوانات پارچهای را نیز بازبینی كنید و روبان و بندهای تزئینی این عروسكها را جدا كنید و از محكم بودن و جدانشدنی بودن چشمها، بینی و دهان و... عروسك اطمینان حاصل نمایید.
خود والدین (یا بزرگسالان) باید هر چند وقت یكبار اسباببازیهای كودك را بازبینی كنند تا از سلامت آنها مطمئن شوند و در صورت شكستگی و یا خطر آفرین شدن آنها، این وسایل را از دسترس فرزندشان دور كنند