مقدمه
دوره نوزادی به 28 روز اول پس از تولد اطلاق می شود . این دوره ، زمان بسیار حساسی است، به طوری که میزان مرگ و میر در 24 ساعت اول حیات در بالاترین حد خود قرار دارد و 65 درصد مرگ های زیر یک سال را شامل می شود . انتقال از زندگی داخل رحمی ، حادثه ای مهیج است که تغییرات فیزیولوژیک قابل توجه و مؤثری را جهت حفظ بقاء ، توسط نوزاد می طلبد . در پی انقباضات رحمی ، که اکسیژن رسانی به جنین را به طور متناوب کاهش می دهد و به دنبال انتقال به محیط خارج رحمی ، نوزاد با محرک های بسیاری از قبیل نور ، سر و صدا ، هوای سرد ، نیروی جاذبه و محرک لمس برای اولین بار مواجه شده و به طور هم زمان تطابق های مهمی در دستگاه تنفسی ، گردش خون و کنترل دمای بدن نوزاد مهم هستند و باید توسط پزشک و ماما در زمان تولد تسهیل شوند.
این شاخه از پزشکی کودکان ، شاید بیش از هر شاخه دیگر به یک کار گروهی که در آن مجموعه ای از متخصصین زنان و زایمان ، اطفال، طب اجتماعی و پیشگیری ، مامایی و پرستاری نقش مهمی را ایفا می کنند ، وابسته است . متخصصین اطفال ، نقش کلیدی را به عنوان هماهنگ کننده و رهبر برای کل گروه دارا می باشند. یک نوزاد سالم باید ویژگی ها و علائم زیر را دارا باشد:
1- دوران بارداری و زایمان را بدون مشکل طی کرده باشد.
2- در زمان معین به دنیا بیاید.
3- نیازی به احیاء بعد از تولد نداشته باشد (نمره آپگار دقیقه اول 7 و یا بیشتر از آن باشد)
4- وزن نوزاد بین 2500 تا 4000 گرم باشد.
5- تحلیل و آسیب نسج نرم و استخوان نداشته باشد.
6- در معاینات فیزیکی هیچگونه ناهنجاری های مادرزادی و یا علائم بالینی غیر طبیعی دیده نشود.
7- نوزاد به خوبی و به صوت کامل شیر بخورد.
نوزادان طبیعی و سالم د رمعرض خطرات کمتری در زمان نورزادی قرار دارند . در نتیجه تنها به مراقبت های اولیه نیازمندند. حدود 80% نوزادان سالم متولد می شوند.
نخستین هفته زندگی ، حساس ترین دوران زندگی انسان بعد از تولد است. در کشورهای فقیر دنیا 50-60 درصد تمام مرگ های اطفال ، در نخستین ماه زندگی رخ می دهد و از این مقدار ، بیش از نیمی از موارد ، ممکن است در نخستین هفته تولد اتفاق بی افتد، چرا که در این دوران نوزاد باید به سرعت و به طور موفقیت آمیزی خود را با جهان خارج وفق دهد. هدف از نخستین مراقبت های نوزادی ، عبارت است از کمک به نوزاد در تطابق خود با محیط خارج رحم که شامل موارد زیر است:
1. حفظ و ایجاد عملکرد قلبی – ریوی
2. پایه گذاری رژیم تغذیه ای رضایت بخش
3. حفظ دمای بدن
4. تشخیص و درمان زود هنگام ناهنجاری های مادر زادی
5. جلوگیری از ایجاد عفونت
این مراقبت ها که در کاهش مرگ و میر ها و عوارض این دوره بسیار مهم است شامل موارد زیر است :
1. پاک کردن راه تنفسی
2. تغذیه با شیر مادر
3. تزریق ویتامین k
بلافاصله بعد از تولد ممکن است یک سری آزمایش هایی از طریق خون بندناف انجام شود:
1. تعیین RH و گروه خون نوزاد
2. آزمایش کومبس مستقیم ، به خصوص در نوزادانی که گروه خون