سال های قبل کودکی یادتان است؛ لی لی، جدول، منچ و مارپله... همه اینها یادآور دوران شیرین کودکی ما است. با دوستان خود ساعاتی را می‌گذراندیم. تمام قصه‌های ما شاید در چندین بازی کودکی خلاصه می‌شود. از همه اینها رسیدیم به دوره‌ای که وسایل الکترونیکی هم...

به سبد اسباب‌بازی‌های‌مان اضافه شد. آتاری، میکرو، کمودور و سگا  بود و این روزها هم قرعه به نام پلی استیشن‌ و ایکس باکس رسیده است و بازی‌هایی که چشمان‌مان را به صفحه مانیتور خیره می‌کند.

اما واقعا می‌مانیم که کدام یک از بازی‌ها برای رشد ما مفید بودند.

 

دکتر افشین بهادری، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی می‌گوید:«به طور کلی می‌گویم؛ اسباب‌بازی خوب، قدرت کنجکاوی فرزند شما را اقناع می‌کند. البته شاید بهتر باشد که بگویم در وی برانگیختگی ایجاد می‌کند. باید برای فرزندمان فضایی را فراهم کنیم که کنجکاو شود. برای پیدا و کشف کردن، تحریک شود. برخی از خانواده‌ها متاسفانه این شرایط را فراهم نمی‌آورند. این حس کنجکاوی باعث رشد کودک می‌شود. چه از نظر حسی-حرکتی و چه از نظر حس شناختی. بچه‌ها باید اسباب‌بازی‌های خود را لمس کنند، بسازند و بدن خود را حرکت دهند.» یادمان باشد کنجکاو شدن را از فرزندمان نگیریم.

شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید، خمیر بازی بسیار در رشد خلاقیت و ابتکار فرزند شما تاثیر دارد. دکتر بهادری می‌گوید:«بازی با این وسیله بازی، مهارت‌های انگشتی کودک‌تان را تقویت می‌کند. اگر قبل از سن مدرسه به کودکی خمیر بازی بدهید، قدرت انگشتانش بالا می‌رود. بسیاری از والدین و مربیان از این مساله گلایه می‌کنند که دانش‌آموز کم‌رنگ می‌نویسد. وقتی که به سن قبل از مدرسه وی نگاه کنید، متوجه می‌شوید که چندان با خمیر بازی یا ابزاری شبیه به آن بازی نکرده است. البته به این نکته توجه داشته باشید که از خمیر بازی‌هایی استفاده کنید که استاندارد باشد. بسیاری از خمیر بازی‌ها، حساسیت پوستی ایجاد می‌کند.» در ضمن با کمی هنر می توانید خمیر های خوردنی و سالم و استاندارد در منزل تهیه کنید به خصوص که این خمیرها مناسب برای کودکان زیر دوسال است.

 

از یاد نبرید که بازی و اسباب‌بازی با هم‌بازی به تکامل می‌رسد. یک هم‌بازی در کنار فرزند شما می‌تواند به سرگرم شدن او کمک کند. آموختن توانایی‌های اجتماعی یکی از مزیت‌هایی است که قرار گرفتن هم‌بازی در کنار کودک می‌تواند داشته باشد. کودک ارتباط را از وجود هم‌بازی خود می‌آموزد. اینکه نقش بگیرند و در دنیای تخیل خود غرق شوند. اینکه فکر کنید بین اسباب‌بازی دختران و پسران می‌توانید تفکیکی قائل شوید، سخت در اشتباه هستید. گاهی اوقات یک پسر دوست دارد که نقش یک آشپز را بازی کند یا بالعکس، یک دختر دوست دارد در قالب یک راننده ظاهر شود. 

بازی های مشارکتی باعث ایجاد همدلی و تعاون و روحیه سازش در فرزندتان می شود با قرار دادن فرصت بازی با دیگر کودکان این آموزش ها را به او هدیه دهید.

 

هیچ می‌دانید، بازی‌هایی مثل خاله‌بازی، بسیار می‌تواند در تقویت استقلال او تاثیر بسزایی داشته باشد؟ چون کودک شما زندگی مستقلانه را تمرین می‌کند. البته فرزند تا سن یک سالگی نیاز جدی به توجه والدین دارد. دوران وابستگی باید به خوبی گذرانده شود. از سن دو سالگی به بعد است که کودک دوست دارد کارهای شخصی خود همچون غذا خوردن، لباس پوشیدن و به پا کردن کفش را به تنهایی انجام دهد. گاهی اوقات در یک کودک شش ماهه هم این تمایل دیده می‌شود. وقتی که دست مادر خود را کنار زده تا خودش شیشه شیرش را به دست بگیرد. این میل، فطری است و باید به این حس استقلال‌طلبی بسیار توجه کرد. 

بسیاری از کودکان دوست دارند با دوستان خود خاله بازی انجام دهند در این بازی هر کودک نقشی می گیرد و به دقت در نقش خود فرو می رود به راحتی بازتاب رفتارهای درست و غلط خود را در این بازی در کودک می توانید ببینید.

 

سجادیان می‌افزاید:«یک سری اسباب‌بازی‌ها برای تقویت ارتباط کودک با محیط اطراف موثر است و گروهی دیگر به رشد خلاقیت کودک کمک بسزایی می کند. با رشد کودک نوع اسباب‌بازی و ارتباط کودک با آن تغییر می‌کند. برخی از اسباب‌بازی‌ها کوچک شده اشیای بزرگ هستند؛ مثل ماشین، اتوبوس و ... این کمک می‌کند که شناخت کودک از محیط اطراف افزایش پیدا کرده و همچنین توانایی ارتباطی او بالا برود. اسباب‌بازی باید متناسب با رشد کودک از نظر سنی و عقلی باشد تا کودک بتواند با آن ارتباط برقرار کند.»

 

تنوع و گوناگونی در اسباب بازی بسیار مهم است. هر اسباب‌بازی می‌تواند بخشی از خلاقیت‌های کودک شما را افزایش دهد. اگر برای وی ماشین می‌خرید، حتما وسایل خانه را نیز در کنارش برایش تهیه کنید. چون با این کار ‌می‌توانید خلاقیت‌های ذهنی و علایق کودک را افزایش دهید. رنگ اسباب‌بازی هم باید در کودک ایجاد نشاط کند و او را به سمت افسردگی سوق ندهد.

 

یک اسباب‌بازی خوب، علاوه بر افزایش توانایی ذهنی باید بتواند توانایی جسمی او را نیز افزایش دهد. مثل دوچرخه، موتورسیکلت و … . همچنین باید بتواند قدرت تصور و خیال او را افزایش دهد. مثل اسباب‌بازی‌هایی که نمادی از حیوان یا شی باشد. کودک باید بتواند با آن تصور و تخیل کند. توجه داشته باشید که اسباب‌بازی نباید بیانگر شغل و حرفه خاصی باشد. چون با این کار، دایم ذهن کودک را به یک شغل متمرکز می‌کنید. او باید بتواند با شغل‌های مختلف آشنا شود. این نکته در تصمیم‌گیر‌ی‌های آینده وی تاثیر فراوانی خواهد داشت. سعی کنید چند اسباب‌بازی متنوع را در یک زمان در اختیار فرزندتان قرار ندهید. بگذارید مدتی با یک اسباب‌بازی سرگرم باشد و شناخت کاملی از آن پیدا کرده و بعد اسباب‌بازی بعدی را به او بدهید.