تفکرعادی : فرد معمولا از تجربیات قبلی خود استفاده می کند ، آنها را درزمینه و طرح جدیدی قرار می دهد و با تغییر شکل و سازمان آنها درحل مسائل ازآنها استفاده می کند .
تفکر خلاق : راههای غیرعادی و معمولی ، نظر فرد را به خود جلب می کند . ممکن است فرد،مسئله تازه ای را مطرح کند یا فرضیه های کاملا غیرعادی که بالنسبه مورد قبول دیگران است ارائه نماید .
بنابراین،تفاوت تفکرعادی با تفکر خلاق در اصالت و تازگی نظریا فرضیه ای است که فرد مبتکرمی دهد .
مراحل تفکر خلاق عبارتند از : 1 { الهام } 2 { آزمون } 3 { پالایش } 4{ عرضه } 5 {جب اطلاعات }
مفاهیم مرتبط با خلاقیت عبارتند از : 1 { هوش } 2 {حل مسئله } 3 {کارآفرینی} 4 {اطلاعات } 5 {انگیزش } 6 {خویشتن پنداری}
مؤلفه های (عناصر) خلاقیت عبارتند از :
1 - شناختی: هوش ، سیالی ،انعطاف پذیری، ابتکار، بسط ، ترکیب و تحلیل.
2 - انگیزش: انگیزه و عاطفه .
3 - شخصیتی: اعتماد به نفس ، اراده ، مستقل ، پذیرش خطر ، پذیرش تجربه ، استبال از ابهام و کلنجار رفتن .
نوآوری چیست ؟ فرایندی است برای ایجاد یک خدمت یا یک محصول جدید و همچنین استفاده جدید ازمحصولات و خدمات موجود در سازمان صورت می گیرد .
ویژگی های فرایند نوآوری :
1- فرایند نواوری با عدم اطمینان (تردید) همراه است .
2- فرایند نوآوری مبتنی بردانش افزایی و یادگیری است .
3- فرایند نوآوری در تقابل با برخی از کارهاست .
4- فرایند نوآوری ازمرزبخش های مختلف درون و برون سازمانی فراتر می رود .
انواع نوآوری : اداری ، تولیدی
اداری : تغییر در ساختار سازمان و فرایند های اداری مانند ارائه ایده جدید برای سیاست تازه ، در مورد استخدام پرسنل ، تخصیص منابع ، ساختار وظایف و اختیارات می باشد .
تولیدی : جایگزین نمودن محصولات در حال تولید ، توسعه نوع محصول ، نگهداری از سهم بازار و باز نمودن بازارهای جدید داخلی یا خارجی .
ویژگیهای افراد خلاق و نوآور : سازمان به خودی خود ، خلاق و نوآور نخواهد شد ، مگر اینکه افراد خلاق با خصوصیات و ویژگی های خاصی پیکره آن سازمان را تشکیل دهند . این ویژگی ها شامل : تیز هوش - اندیشه عمیق - علاقه به مسائل علمی ، فرهنگی - غوطه ور در تفکر و تخیلات خود -
حساس نسبت به مسائل سیاسی و اجتماخی - متکی به قضاوت خویش - شجاعت در ابراز عقیده -انعطاف پذیر - علاقه به پرسش - ریسک کننده -عدم خود خواهی - اهمیت به سرنوشت دیگران - استقلال طلبی - ثبات عاطفی - اعتماد به نفس -مسلط به غرایز خویش - شخصیت رشد یافته -احساس مسئولیت نسبت به خود و دیگران - فداکار- اصالت و نو آوری در فکر و عمل:
عوامل محیطی : آزادی منابع کافی ، وقت کافی ، جومتناسب ، طرح تحقیق مناسب .
موانع محیطی : جو نامساعد ، محدودیت ، ارزیابی و فشار، رقابت ، منابع ناکافی و طرح تحقیق ضعیف .
عوامل شخصی و فردی : ویژگی های شخصیتی متنوع ، خود انگیزی ، توانایی های شناختی خاص ، تمایل به خطر کردن ، تخصص در رشته ، تجارب متنوع .
موانع فردی : عدم انگیزه ، عدم مهارت یا عدم تجربه ، عدم انعطاف ، انگیزهء خارجی ، عدم مهرت اجتماعی .
موانع اصلی خلاقیت : عدم اعتماد به نفس و باور نداشتن خود – عدم تمرکز ذهنی – عدم انعطاف پذیری – عدم تمایل به ارتباطات اجتماعی – تمایل به همرنگی و همگونی – عادت زندگی – ترس از انتقاد و شکست پذیری – منفی نگری به خود و جامعه .
ویژگیهای سازمان خلاق و نوآور: رقابت کامل و فشرده – فرهنگ مؤثر و بالنده – دسترسی به مدیران – احترام به خود – ارائه خدمات مردمی – روابط دائمی بلند مدت کارکنان با سازمان – استقبال مدیران از تغییر .
ویژگیهای سازمان خلاق و نوآور انعطاف پذیری – ساختار مشوش و نوآور – گردش شغلی و تخصصی های چند گانه – کار گروهی – برخود منطقی با مسائل و تنگناها – اعمال تغییر و تحول در سازمان .
